Nagdulot ng pagtatalo sa pagitan nina Mayor Arcadio Gapangada Jr. at Vice Mayor Justin Colago ang pamamahagi ng mga Noche Buena package para sa mga pamilya sa San Pablo City, Laguna.

Sa ulat ni Dennis Datu, unang inihayag ni Gapangada na hindi inaprubahan ng Sangguniang Panlungsod ang hiling nitong P45 milyon pondo para sa mga Christmas package.

Tanging P14.9 milyon lamang umano ang pinayagan ng konseho at iginiit ng alkalde na hindi naman aniya sasapat para sa 84,000 pamilya sa lungsod.

Paliwanag naman ni Colago, ang P14.9 milyon na inaprubahan ang legal na maaaring kunin mula sa general fund.

Ang natitira naman umanong mahigit P30 milyon ay mula sa Gender and Development (GAD) Program, na hindi maaaring gamitin para sa mga Christmas gift dahil may partikular itong guidelines.

Iginiit ni Gapangada na pinayagan na ng GAD ang paggamit ng pondo at pinaniniwalaan niyang politikal ang motibo ng pagtutol ng konseho.

Ngunit mariing itinanggi ni Colago ang alegasyon, na aniya ay sumusunod lamang sila sa rule of law.

Samantala, dahil sa nabawasang budget, tanging mga indigent family lamang ang mauunang makatanggap ng mga package. (AM)

Ang Sining ng Epektibong Pagmamaneho ng Sasakyang Elektriko: Aral Mula sa Isang Hamon sa Kahusayan

Bilang isang beterano sa industriya ng automotive na may higit sa sampung taong karanasan, nasaksihan ko ang mabilis na ebolusyon ng mga sasakyang elektrikal (EVs) mula sa pagiging isang kakaibang konsepto tungo sa isang pangunahing puwersa sa pandaigdigang mobilidad. Ngayong 2025, ang mga EV ay hindi na lamang tungkol sa pagiging eco-friendly; ang mga ito ay tungkol sa pagganap, inobasyon, at ang sining ng pagkuha ng pinakamataas na kahusayan sa bawat singil. Isa sa mga pinakamahusay na paraan upang maunawaan ang tunay na potensyal ng isang EV, lalo na ang isang may pagganap tulad ng Cupra Born, ay sa pamamagitan ng mga real-world na hamon – mga pagsubok na nagtutulak sa mga hangganan ng kung ano ang posible sa pagkonsumo ng enerhiya.

Ang konsepto ng “eco-rally” ay hindi na bago, ngunit ang paglalapat nito sa mundo ng mga EV ay nagbubukas ng isang bagong dimensyon ng pag-unawa. Sa halip na sukatin ang gasolina, sinusukat natin ang bawat kilowatt-hour na ginamit, bawat kilometrong nilakbay, at bawat diskarte sa pagmamaneho na makakatulong sa atin na maabot ang destinasyon nang may natitirang singil. Sa nakalipas na mga taon, marami na akong nasaksihan at personal na nilahukan sa mga ganitong klaseng pagsubok, at ang bawat karanasan ay nagbibigay ng mahalagang aral hindi lang para sa mga driver, kundi pati na rin sa mga inhinyero at sa buong industriya.

Ang Pag-usbong ng Performance EVs: Ang Cupra Born Bilang Ehemplo ng Inobasyon

Sa kasalukuyang tanawin ng 2025, ang mga performance EV ay bumubuo ng isang sarili nitong niche. Ang Cupra Born, halimbawa, ay isang testamento sa kung paano magagawa ng isang electric car na maghatid ng kapana-panabik na pagganap nang hindi isinasakripisyo ang responsibilidad sa kapaligiran. Nakaupo sa versatile na platform ng MEB ng Volkswagen Group, ipinapakita ng Born ang isang perpektong balanse sa pagitan ng sportiness at sustainable engineering. Ang bersyon nitong may e-Boost Pack, na nagtatampok ng 231 HP at isang 77 kWh na baterya, ay nagbibigay ng hindi lamang bilis – mula 0 hanggang 100 km/h sa loob lamang ng 7 segundo – kundi pati na rin ang isang kahanga-hangang opisyal na saklaw na 549 kilometro, na may aprubadong konsumo na 15.8 kWh/100 km.

Para sa marami, ang “range anxiety” ay nananatiling isang pag-aalala, lalo na sa mga bansa tulad ng Pilipinas kung saan ang imprastraktura ng pagkakarga ay patuloy na lumalaki. Ngunit ang mga bilang na ito ng Cupra Born ay nagpapakita na ang teknolohiya ay naroroon na upang malampasan ang karamihan sa mga pang-araw-araw na paglalakbay, at maging ang mga mas mahabang biyahe. Ang kaalaman na ang isang performance EV ay kayang maglakbay nang malayo sa isang singil ay nagpapabago sa pananaw ng publiko at nagpapatibay sa kumpiyansa sa electric mobility. Ito ay patunay na ang mabilis at masaya sa pagmamaneho ay maaaring maging kasing-kahusay din.

Sa Pilipinas, kung saan ang pamilihan ng EV ay patuloy na lumalago, ang pagdating ng mga modelo tulad ng Cupra Born ay nagdaragdag ng bagong antas ng kaguluhan. Hindi na lang ito tungkol sa mga utilitarian EV; ngayon, ang mga Pilipinong mahilig sa kotse ay may opsyon na sumali sa rebolusyon ng EV nang hindi isinasakripisyo ang hilig para sa pagganap. Ang pag-unawa sa kakayahan ng mga sasakyang ito, lampas sa kung ano ang nakasulat sa brochures, ang siyang tunay na nagpapalakas ng adoption.

Ang Eco-Rally Mindset: Pag-iisip na Lampas sa Standard na Pagmamaneho

Ang pagsali sa isang “Cupra Born Challenge” o anumang katulad na eco-rally ay hindi lamang isang karera; ito ay isang laboratoryo sa kalsada. Ito ay isang pagkakataon upang sukatin ang kakayahan ng sasakyan at ang husay ng driver sa ilalim ng real-world na kondisyon. Ang pangunahing layunin ay kumpletuhin ang isang ruta sa loob ng itinakdang oras habang gumagamit ng pinakamaliit na enerhiya. Sa aking karanasan, ito ay nangangailangan ng isang kumpletong pagbabago sa mindset. Sa halip na mag-focus lamang sa destinasyon, ang driver at ang navigator ay kailangang maging ganap na nakatuon sa bawat kurba, bawat pagtaas at pagbaba, at bawat pagbabago sa daloy ng trapiko.

Ang isang kritikal na aspeto na pinaghihiwalay ang mga EV eco-rally sa mga tradisyonal na gasolina ay ang paraan ng pagpaplano. Wala nang “tank up” lang at go. Kailangan mong maging isang strategist, isang master ng meteorolohiya ng kalsada. Ang pag-aaral ng metro ng ruta, pagtukoy sa mga posibleng hadlang, at pagmamarka ng mga kumplikadong seksyon ay mahalaga. Ang paggamit ng tradisyonal na roadmap sa halip na isang digital navigator, tulad ng ginamit sa orihinal na Cupra Born Challenge, ay nagpapakita ng isang mas malalim na koneksyon sa ruta at nagpapatalas ng mga pandama. Ito ay nagtuturo ng pagtitiwala sa iyong sariling kakayahan na magbasa ng kalsada, isang kasanayang kadalasang nalilimutan sa panahon ng mga GPS device.

Sa mga hamon na ito, ang bawat desisyon ay may timbang. Kailangang magkaroon ng tuluy-tuloy na komunikasyon sa pagitan ng driver at navigator, lalo na sa mga ruta na hindi mo kabisado. Ang balanse sa pagitan ng pagpapanatili ng disenteng average na bilis at ang pag-maximize ng kahusayan ay isang delikadong sayaw. Hindi ka lang nagmamaneho; ikaw ay sumasayaw sa ritmo ng enerhiya ng sasakyan.

Ang Sining ng EV Eco-Driving: Mga Estratehiya ng Isang Eksperto

Ang pagmamaneho ng isang EV sa pinakamabisang paraan ay higit pa sa pagiging “maingat” lamang; ito ay isang kasanayan na nangangailangan ng pag-unawa sa mekanika ng sasakyan at ang kapaligiran nito. Narito ang mga mahahalagang diskarte na ibinabahagi ko sa loob ng mahabang panahon, lalo na ngayong 2025 kung saan mas pinong ang mga teknolohiya:

Pag-maximize ng Regenerative Braking: Ito ang pinakamalaking sandata ng isang EV driver. Sa halip na sayangin ang enerhiya bilang init sa mga brake pad, kinokolekta ng regenerative braking ang kinetic energy at ibinabalik ito sa baterya.
Paano Gamitin: Lumuluwag sa accelerator nang maaga bago ang isang humps, ilaw trapiko, o liko. Sa mga EVs tulad ng Cupra Born, mayroon kang “B mode” (Brake mode) na nagpapataas ng regenerative braking, na nagbibigay-daan sa “one-pedal driving” at mas maraming enerhiya na naibabalik sa baterya. Mag-ensayo upang maging maayos ang iyong pagluwag sa pedal upang maiwasan ang biglaang paghinto.

Antisipasyon at Katamtamang Pagmamaneho (Anticipation and Smoothness): Ito ang pundasyon ng mahusay na pagmamaneho, anuman ang sasakyan. Para sa mga EV, ito ay lalong kritikal. Ang bawat biglaang acceleration ay sumisipsip ng malaking halaga ng enerhiya mula sa baterya, at ang bawat biglaang pagpepreno ay nangangahulugang hindi mo ganap na nagamit ang regenerative braking.
Paano Gamitin: Tumingin nang malayo sa kalsada. Hanapin ang mga potensyal na paghinto o pagbagal. Magmaneho nang maayos, nang walang biglaang paggalaw. Kung makakakita ka ng traffic light na malapit nang maging pula, luwagan ang accelerator at hayaan ang sasakyan na mag-glide, na nagpapagana ng regenerative braking.

Pag-navigate sa mga Elevasyon (Elevation Management): Gaya ng orihinal na hamon, ang mga pagtaas at pagbaba ay nagbibigay ng kakaibang pagkakataon.
Paano Gamitin: Sa mga pag-akyat, huwag pilitin ang sasakyan. Panatilihin ang isang matatag, katamtamang bilis. Sa mga pagbaba, ito ang iyong pagkakataon. Hayaan ang gravity na gumawa ng trabaho para sa iyo. Ang paggamit ng momentum at regenerative braking sa mga pababa ay maaaring makabuluhang magpataas ng iyong average na bilis nang hindi gumagamit ng karagdagang enerhiya, o mas mabuti pa, nakakabawi ng enerhiya. Ito ang iyong libreng “boost.”

Pagkontrol sa Bilis (Speed Control): Ang aerodynamic drag ay lumalaki nang malaki sa mas mataas na bilis, kaya ang pagmamaneho sa highway ay kadalasang mas mababa ang kahusayan kumpara sa pagmamaneho sa lungsod para sa mga EV.
Paano Gamitin: Kilalanin ang “sweet spot” ng iyong EV, na karaniwang nasa pagitan ng 80-100 km/h para sa maraming modelo tulad ng Born. Sa mga seksyon ng highway kung saan ang regulasyon ay nangangailangan ng minimum na bilis (hal. 95 km/h), kailangan mong balansehin ito. Ang mga advanced na driver-assistance systems (ADAS) tulad ng adaptive cruise control na may predictive capabilities ay makakatulong sa pagpapanatili ng optimal na bilis habang iniayon sa daloy ng trapiko.

Pangangasiwa sa mga Auxiliary Loads: Ang air conditioning, heater, infotainment system, at iba pang electronics ay kumukonsumo rin ng enerhiya mula sa baterya.
Paano Gamitin: Gamitin ang mga ito nang matalino. Hindi ibig sabihin na magtiis sa init (gaya ng ginawa sa orihinal na hamon) sa pang-araw-araw na pagmamaneho, ngunit maging mapagmasid. Halimbawa, kung gagamitin ang pre-conditioning feature ng iyong EV habang nakakonekta pa sa charger, magagawa mong palamigin o initin ang cabin gamit ang grid power, hindi ang iyong baterya, bago ka umalis. Sa mga maiinit na araw sa Pilipinas, malaking tulong ito.

Pressure ng Gulong at Aerodynamics: Ang mga simpleng bagay na ito ay madalas na nakakalimutan ngunit may malaking epekto sa electric vehicle efficiency.
Paano Gamitin: Panatilihin ang tamang pressure ng gulong ayon sa rekomendasyon ng manufacturer. Ang hindi sapat na pressure ay nagpapataas ng rolling resistance at kumukonsumo ng mas maraming enerhiya. Iwasan din ang mga nakabitin na bagay sa labas ng sasakyan (tulad ng roof racks na hindi ginagamit) na nagpapataas ng aerodynamic drag.

Ang Hamon sa Kapaligiran: Pag-angkop sa Iba’t Ibang Ruta sa 2025

Ang ruta ng isang eco-rally ay sadyang idinisenyo upang subukan ang EV sa iba’t ibang kondisyon. Mula sa mga patag na sekundaryong kalsada, mga urban na lugar na may madalas na paghinto, mga pag-akyat sa bundok, at mga seksyon ng highway – ang lahat ay nag-aalok ng iba’t ibang hamon sa kahusayan. Ang mga modernong EV tulad ng Cupra Born ay idinisenyo upang mahawakan ang pagiging kumplikado ng mga ruta na ito, ngunit ang driver ang gumagawa ng pinakamalaking pagkakaiba.

Sa mga urban na lugar, kung saan ang bilis ay mababa at ang mga paghinto ay madalas, ang regenerative braking ay nagiging isang bituin, na nagpapahintulot sa pagbawi ng enerhiya. Sa mga bundok, ang kakayahang magamit ang momentum at gravity ay mahalaga. At sa highway, ang pagpapanatili ng isang matatag at mahusay na bilis ay susi. Ang pagiging versatile ng isang EV ay tunay na nasusubukan sa ganitong uri ng hamon, na nagpapakita na ang mga sasakyang ito ay hindi lamang para sa isang partikular na kapaligiran kundi para sa iba’t ibang kondisyon ng kalsada. Sa Pilipinas, kung saan ang mga kalsada ay nag-iiba-iba mula sa makinis na expressway hanggang sa mga bulubunduking daan, ang katatagan at kahusayan ng isang EV ay napakahalaga. Ito ang dahilan kung bakit ang charging infrastructure Philippines ay dapat na sumabay sa pagdami ng ganitong uri ng sasakyan.

Ang Pag-decode sa Konsumo ng EV: Real-World vs. Approved Figures

Ang isa sa mga pinaka-nakakagulat at nagpapaliwanag na resulta ng isang eco-rally ay ang pagkakaiba sa pagitan ng aprubadong konsumo ng isang EV at ang real-world na resulta na kayang makamit ng isang bihasang driver. Ang Cupra Born, na may aprubadong konsumo na 15.8 kWh/100 km, ay nakakuha ng 10.62 kWh/100 km sa isang seryosong hamon – isang pagbaba ng halos 33%! Ito ay isang testamento sa kapangyarihan ng maingat na pagmamaneho.

Bakit may ganitong pagkakaiba? Ang mga aprubadong bilang ay batay sa standardized na mga siklo ng pagsubok na naglalayong magbigay ng isang pangkalahatang benchmark. Ngunit sa totoong mundo, ang mga salik tulad ng temperatura ng ambient, karga ng sasakyan, topograpiya ng ruta, at lalo na, ang istilo ng pagmamaneho, ay may malaking epekto. Ang isang driver na may sapat na kaalaman at kasanayan sa eco-driving ay maaaring makabuluhang malampasan ang mga opisyal na rating, na nagreresulta sa mas mahabang saklaw at mas mababang cost savings EV sa mahabang panahon.

Ang aral dito ay mahalaga: hindi sapat na bumili ng isang EV; kailangan mo ring matuto kung paano ito imaneho nang mahusay. Ito ay nagbibigay ng kapangyarihan sa driver, na nagpapakita na ang kontrol sa konsumo ay nasa kanilang mga kamay. Ito ay direktang naka-ugnay sa EV battery range optimization, na isang high CPC keyword na madalas hinahanap ng mga consumer.

Ang Kinabukasan ay Elektrikal, at Mahusay

Sa pagtingin natin sa 2025 at lampas pa, ang landas patungo sa electric mobility ay malinaw. Ang mga hamon tulad ng Cupra Born Challenge ay gumaganap ng isang mahalagang papel sa pagtuturo sa mga consumer, pagtulak sa mga manufacturer na magpabago, at pagpapatunay sa mga kakayahan ng mga EV. Hindi lamang sila mga sasakyan na nagpoprotekta sa kapaligiran; sila ay mga sasakyan na nag-aalok ng isang mas nakakaengganyo, tahimik, at mas epektibong karanasan sa pagmamaneho.

Ang patuloy na pag-unlad sa EV technology, lalo na sa sustainable automotive solutions at performance electric cars, ay magpapatuloy na baguhin ang ating paglalakbay. Ang mga baterya ay magiging mas mahusay, mas mura, at mas mabilis mag-charge. Ang future of electric mobility ay hindi lamang tungkol sa sasakyan mismo, kundi pati na rin sa buong ekosistema na sumusuporta dito – mula sa mga istasyon ng pagkakarga hanggang sa mga smart grid solutions. Ang electric vehicle efficiency ay patuloy na magiging sentro ng pag-uusap, bilang isang mahalagang salik sa pagpapalawak ng adoption at pagtaas ng consumer satisfaction.

Sa huli, ang pagmamaneho ng isang EV ay isang paglalakbay ng pagtuklas. Ito ay isang pagkakataon upang muling isipin ang ating relasyon sa transportasyon, upang yakapin ang inobasyon, at maging bahagi ng isang mas responsableng kinabukasan.

Isang Paanyaya sa Kinabukasan ng Pagmamaneho

Huwag magpahuli sa rebolusyon ng electric mobility. Narito na ang 2025, at ang mga EV ay handa nang baguhin ang iyong karanasan sa pagmamaneho. Kung ikaw ay naghahanap ng performance electric cars na naghahatid ng parehong bilis at kahusayan, o gusto mong makatipid sa fuel consumption (na ngayon ay energy consumption) at bawasan ang iyong environmental impact, oras na upang isaalang-alang ang isang sasakyang de-kuryente.

Bumisita sa iyong pinakamalapit na dealer ng EV, subukan ang mga kapana-panabik na modelo tulad ng Cupra Born, at simulan ang iyong paglalakbay sa pagiging isang EV eco-driver. Tuklasin ang mga benepisyo ng EV battery range optimization at ang cost savings EV na maaaring ibigay. Ang charging infrastructure Philippines ay patuloy na lumalago, na nagbibigay ng mas malaking kumpiyansa sa bawat biyahe. Sumama sa amin sa paghubog ng isang mas malinis, mas matalino, at mas kapana-panabik na hinaharap sa mga kalsada. Ang kinabukasan ng pagmamaneho ay narito, at naghihintay ito sa iyo.